MPSC Combine Paper 22

योग्य ते निवडा.
अ) संयुक्त महाराष्ट्र
चळवळीवेळी ‘मावळा’ 1) प्रबोधनकार ठाकरे 2) बाळासाहेब ठाकरे
टोपणनावाने व्यंगचित्रे काढली.
ब) देशातील पहिली कापडगिरणी
(द बॉम्बे स्पिनिंग अँड विव्हिंग कंपनी)
स्थापन केली. 1) कावसजी नानाभॉय 2)कावसजी दादाभॉय दावर दावर
क) मध्यस्थांचे पूर्णपणे उच्चाटन
करणारी जमीन महसूल
सुधारणा पद्धत सुरू केली. 1 ) बंगाल 2) मद्रास
ड) लॉर्ड कर्झनने पोलीस सुधारणा
आयोग नेमला. 1) अँड्र्यू फ्रेझर 2) थॉमस रॉबर्टसन

योग्य जोड्या जुळवा. (चार्टर अॅक्ट व तरतूद)
यादी -अ यादी – ब
अ) सनदी सेवकांच्या भरतीसाठी 1) चार्टर अॅक्ट – 1813
खुल्या स्पर्धेचे तत्त्व अवलंबले
ब) ख्रिश्चन धर्मप्रसारास परवाना 2) चार्टर अॅक्ट 1833
घेऊन परवानगी
क) व्यापारावरील संपूर्ण अधिकार 3) चार्टर अॅक्ट 1793
(चहा व चीनसह) रद्द
ड) भारतीयांचा पगारावरील खर्च 4) चार्टर अॅक्ट 1853
हिंदुस्थानच्या तिजोरीतून करण्याची
तरतूद

ग्रंथकारांच्या मार्गातील अडचणी दूर व्हाव्या म्हणून खालीलपैकी कोणी 1878 सालच्या मे महिन्यात ‘मराठी ग्रंथोत्तेजक मंडळी’ ची स्थापना केली ?
अ) न्या. महादेव गोविंद रानडे
ब) गोपाळ हरी देशमुख
क) बेहरामजी मलबारी
ड) दादोबा पांडुरंग तर्खडकर

इ. स. 1907 साली बिहारमध्ये……………….. यांनी टाटा आयनं अॅस्टील कंपनी स्थापन केली आणि भारतात पोलाद निर्मितीचा पाया घातला आणि तेव्हापासूनच भारतात पोलाद उद्योगाची भरभराट झाली,

खालीलपैकी कोणते मुस्लीम प्रतिनिधी हे राष्ट्रीय सभेच्या पहिल्या अधिवेशनासाठी आलेल्या 72 प्रतिनिधींमध्ये होते व त्यानंतर त्यांनी राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्षपद भूषवले होते ?

खाली देण्यात आलेली कालरेषा अभ्यासून अ, ब, क, ड असा अनुक्रमे घटनांचा क्रम ओळखा.

खालील विधाने तपासून योग्य पर्याय निवडा.
अ) जालियनवाला बाग हत्याकांडाने उसळलेला असंतोष दडपण्यासाठी ब्रिटिशांनी रौलेट कायदा केला.
ब) ब्रिटिशांविरोधी सशस्त्र बंडखोरीचे समर्थन करणाऱ्या भारतीय क्रांतिकारी संघटनांचा प्रतिबंध करणे हा रौलेट कायद्याचा मुख्य उद्देश होता.

1905 मध्ये पुण्याला शिवरामपंत परांजपे व लोकमान्य टिळक यांच्या साक्षीने देशातील पहिली परदेशी कापडाची होळी कोणत्या सणाच्या मुहतांवर पेटविण्यात आली ?

सात स्वदेशी शृंखला’ असे जातिव्यवस्थेचे वर्णन खालीलपैकी कोणी केले आहे ?

राष्ट्रीय विकास परिषदे (National Development Council) खालीलपैकी कोण सदस्य ?
अ) पंतप्रधान
ब) सर्व केंद्रीय कॅबिनेट राज्यमंत्री
क) घटकराज्यांचे मुख्यमंत्री
ड) नियोजन आयोगाचे सदस्य

योग्य जोड्या जुळवा.
पंचवार्षिक योजना प्रतिमान
अ) दुसरी योजना 1) ब्रह्मानंद – वकील प्रतिमान
ब) सरकती योजना 2) राव मनमोहन प्रतिमान
क) सातवी योजना 3) महालनोबीस प्रतिमान
ड) आठवी योजना 4) प्रा. लकडावाला प्रतिमान

अ.ब.क नावाच्या तरुणाला एका सर्वेक्षणपूर्ण 7 दिवसांमध्ये त्याने दररोज किमान 4 तास काम केलेले आढळते, यावरून त्याला खालीलपैकी कोणत्या दर्जावर रोजगारी समजले जाईल?

थेट विदेशी गुंतवणूक (FDI) अर्थव्यवस्थेची उत्पादनक्षमता वाढविण्यास मदत करते, तर रोख्यांमधील विदेशी गुंतवणूक (Foreign Portfolio Investment) सट्टेबाजी स्वरूपाची आणि म्हणून…………….. असते.

खालीलपैकी कोणत्या पंचवार्षिक योजनेदरम्यान भारतात दुहेरी विनिमय पद्धती (Dual Exchange Rate System) लागू करण्यात आली ?

2016-17 मध्ये राज्यांनुसार, सर्वाधिक निर्यात करणारी राज्ये यांचा सर्वाधिक ते कमी असा क्रम ओळखा..

केंद्र सरकारच्या राजकोषीय असमतोलाच्या (Fiscal Imbalance-2015-16) संदर्भात (2015-16) खालील जोड्या
जुळवा.
तपशील स्थूल देशांतर्गत उत्पादनाची टक्केवारी
अ) महसुली तूट 1) 1.9%
(Revenue Deficit)
ब) स्थूल राजकोषीय तूट 2) 0.7%
(Gross Fiscal Deficit)
क) प्राथमिक तूट 3) 3.9%
(Primary Deficit)
ड) मुख्य अनुदाने 4) 2.5%
(Major Subsidies)

…………………. हा खर्च केंद्र सरकारच्या विकास खर्च (Development Expenditure) नाही.

बाराव्या पंचवार्षिक योजनेच्या क्षेत्रीय लक्ष्यामध्ये (Sectoral Targets) खालीलपैकी कशाचा समावेश करता येईल ?
अ) दारिद्र्याचं प्रमाण 10 टक्क्यांनी कमी करणे.
ब) गैर-कृषी क्षेत्रात 50 दशलक्ष नवीन रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे,
क) पायाभूत संरचना क्षेत्रातील गुंतवणूक जीडीपीच्या 9% पर्यंत वाढवणे.
ड) एकूण जनन दर 2.1 पर्वत कमी करणे.

योग्य विधान / ने निवडा.
अ) भारतीय बँकाच्या एकूण कर्जपुरवठ्यापैकी अग्रक्रम क्षेत्राकरिता 40% इतका कर्जपुरवठा अपेक्षित आहे.
ब) नरसिंहन समिती (1991) ने संविधानिक रोखता गुणोत्तराचे (Statutory Liquidity Ratio) वर्णन ‘बँकिंग क्षेत्रावरील कर’ असे केले होते.
क) 1991 ला भारत सरकारने स्थापन केलेली एम. नरसिंहन-1 समिती वित्तीय क्षेत्र सुधारणाविषयक समिती होती तर 1997 ला स्थापन एम. नरसिंहन समिती-II ही बँकिंग क्षेत्र सुधारणा समिती होती.

अयोग्य विधान/ने निवडा.
अ) नाणे बाजारात (Money Market) कर्जव्यवहार 1 वर्षाच्या कालावधीसाठी होतात मात्र कृषीसाठी हा कालावधी 15 ते 18 महिन्यांपर्यंतचा असू शकतो.
ब) भांडवल बाजारात (Capital Market) 1 वर्षापेक्षा अधिक कालावधीचे कर्ज व्यवहार होतात.

खालीलपैकी कोणत्या परकीय बँकेच्या सर्वाधिक शाखा भारतात आहेत ?

सी. रंगराजन समितीने 2011-12 साठी मोजलेल्या दारिद्र्यरेषा व प्रमाण संदर्भात योग्य ते निवडा.
अ) यानुसार भारतातील दारिद्र्याचे प्रमाण 29.5% होते.
ब) दारिद्र्याचे सर्वाधिक प्रमाण (%) छत्तीसगढमध्ये तर गरीब लोकांची सर्वाधिक संख्या उत्तरप्रदेश या राज्यात होती.
क) महाराष्ट्रात दारिद्र्याचे प्रमाण 20% होते.

पुढे दिलेल्या भारतातील कोणकोणत्या ठिकाणी जैवविविधतेचे केंद्रीकरण झाल्याचे आढळते?
अ) हिमालय
व) थरचे वाळवंट
क) पूर्व घाट
ड) पश्चिम घाट

एक विद्युत दिवा (Electric Bulb) दोन तास वापरून परिपथांतून (Electric Circuit) 3600 कुलोम्ब इतका विद्युतप्रभार प्रवाहित होत असेल तर त्या दिव्यामधून किती विद्युतधारा (Current) जात असेल ?

योग्य जोड्या लावा.
स्तंभ ‘अ’ स्तंभ ‘ब’
अ) कोलामार्का संवर्धन क्षेत्र 1) जळगाव
ब) कारंजा सोहोळ अभयारण्य 2) गडचिरोली
क) कोका अभयारण्य 3) वाशिम – अकोला
ड) यावल अभयारण्य 4) भंडारा

योग्य विधान/ने निवडा.
अ) खांदेरी-उंदेरी व रेवदंडा हे किल्ले ठाणे जिल्ह्यात आहेत.
व) सिंधुदुर्ग किल्ला कुरटे नावाच्या बेटावर आहे.
क) दौलताबादचा किल्ला राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक 211 वर आहे.

महाराष्ट्रातील खनिजसंपत्ती विषयीची माहिती अभ्यासून योग्य जोड्या निवडा.

खनिज सर्वाधिक माठे. एकूण साठे (%)
अ) चुनखडी यवतमाळ 9 %
ब) मँगनीज भंडारा 40%
क) लोहखनिज सिंधुदुर्ग 10%
ड) बॉक्साईट कोल्हापूर 21%

योग्य पर्याय निवडा.
अ) ‘एल-निनो’ म्हणजे ‘लहान मुलगा’ तर ‘ला- निना’ म्हणजे ‘लहान मुलगी’ होय.
ब) ला – निना प्रबळ असताना भारतात दुष्काळ पडतो.
क) एल-निनो व ला-निना या दोन्ही परिणामांचा उगम पूर्व पॅसिफिक महासागरात होतो.

योग्य जोड्या लावा.
‘अ’ स्तंभ – विशेषण ‘ब’ स्तंभ – जिल्हा
अ) मुंबईची परसबाग 1) रायगड
ब) पवनऊर्जेचा जिल्हा 2 ) रत्नागिरी
क) मिठागरांचा जिल्हा 3) नाशिक
ड) देशभक्त व समाजसेवकांचा जिल्हा 4) सातारा

रॅडक्लिफ रेषा’ ही कोणत्या दोन देशांदरम्यानची सीमारेषा म्हणून ओळखली जाते ?

अयोग्य जोडी निवडा. (रेल्वे विभाग – मुख्यालय)

नळेश्वर, मरेगाव, घोडाडारी, अमालमेढा घाइश्वरी, गडनांसी हे तलाव कोणत्या जिल्ह्यातील आहेत ?

योग्य जोड्या लावा.
यादी । – “लेणी यादी II – जिल्हा’
अ) घटोत्कच 1) नागपूर
ब) मार्कंडा 2) रायगड
क) गंधारपले 3) गडचिरोली
ड) पुल्लर 4) जळगाव

योग्य पर्याय निवडा.
अ) भारताचे क्षेत्रफळ 32,87,263 हेक्टर इतके आहे.
ब) ढोबळमानाने महाराष्ट्राचे क्षेत्रफळ 3,07,713 हेक्टर एवढे असल्याचे सांगता येते.
क) महाराष्ट्राचा लोकसंख्येच्या बाबतीत देशात तिसरा क्रमांक लागतो.

पुढे दिलेल्या नदींच्या खोऱ्यांचा पश्चिमेकडून पूर्वेकडे जातानाचा योग्य क्रम निवडा.

योग्य विधान / ने निवडा.
अ) वेगवेगळ्या दोन शहरांच्या एकत्रीकरणातून ‘सन्नगर’ (Conurbation) तयार होते.
ब) महाराष्ट्रात 50 लाखांपेक्षा जास्त लोकसंख्या असणारी तीन शहरे आहेत.

महाराष्ट्रातील पहिले राष्ट्रीय सागरी उद्यान हे खालीलपैकी कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

पंचायतींकडे नेमून देण्यात येतील किंवा पंचायतीकडून विनियोजित केले जातील असे कर, शुल्क आणि फी यांचे निर्धारण’ यासंबंधी खालीलपैकी कोण राज्यपालास शिफारस करते ?

केंद्र सरकारकडे जमा झालेले सर्व कर आणि सरकारच्या व्यवहारातून मिळणारी इतर जमा……………….. मध्ये जमा केल्या जातात.

पेसा कायदा, 1996 अन्वये ग्रामसभेच्या भूमिकेबाबत बिनचूक विधान / ने निवडा.
अ) अनुसूचित क्षेत्रातील भूमी अलगीकरणास प्रतिबंध करण्याचा ग्रामसभेला अधिकार आहे..
ब) गौण वनौत्पादनांची मालकी ग्रामसभेकडे असते.
क) अनुसूचित क्षेत्रात खनिजसाठा शोधण्यासाठी परवाना देण्यासाठी किंवा खाण भाड्याने देण्यासाठी ग्रामसभेची शिफारस आवश्यक असते.

खालीलपैकी कोणते विवाद सर्वोच्च न्यायालयाच्या मूळ अधिकार क्षेत्रात येतात ?
अ) भारत सरकार व एक किंवा अधिक राज्ये यांमधील विवाद
ब) लोकसभा किंवा राज्य विधहमंडळांच्या निवडणुकांबाबत विवाद
क) भारत सरकार व केंद्रशासित प्रदेश यांमधील विवाद
ड) दोन किंवा अधिक राज्यांतील विवाद

भारताच्या राज्यघटनेनुसार खालीलपैकी कोणते अहवाल / शिफारशी संसदेच्या प्रत्येक सभागृहासमोर ठेवण्याची व्यवस्था करणे ही राष्ट्रपतीची जबाबदारी आहे ?
अ) वित्त आयोगाच्या शिफारशी
ब) कंगचा अहवाल
क) लोकलेखा समितीचा अहवाल
ड) राष्ट्रीय अनुसूचित जाती आयोगाचा अहवाल

लोकसभा व राज्यसभा यांमधील कोंडी दूर करण्यासाठी खालीलपैकी कोणत्या बाबतीत संयुक्त बैठक बोलावता येत नाही ?
अ) सामान्य विधेयक
ब) धन विधेयक
क) घटनादुरुस्ती विधेयक

विधानसभा अध्यक्षाबद्दल योग्य विधान निवडा.

नियमित ग्रामसभा बैठकांव्यतिरिक्त जादा अथवा विशेष ग्रामसभा बैठक/बैठका भरविण्याचा अधिकार कोणास आहे

राज्यपालाच्या क्षमा करण्याच्या अधिकारांमध्ये (Pardoning Powers) खालीलपैकी कशाचा समावेश होत नाही ?

उच्च न्यायालयांच्या न्यायपीठामध्ये निवृत्त न्यायाधीशांची नियुक्ती कोण करतो ?

राज्यपाल म्हणून नियुक्त होण्यासाठी अर्हता (Qualification) निवडा.
अ) भारताचा नागरिक असावा.
ब) पस्तीस वर्षे वय असावे.
क) संसद किंवा राज्य विधीमंडळाच्या कोणत्याही सभागृहाचा सदस्य नसावा.

भारत सरकारचे कामकाज अधिक सोईस्कररीत्या चालावे यासाठी आणि उक्त कामकाज मंत्र्यांमध्ये वाटून देण्यासाठी अनुच्छेद…………. अन्वये राष्ट्रपती नियम करू शकतो.

जर वस्तुचे वस्तुमान (mass) 4 कि. ग्रॅम असेल आणि ती वस्तू 20 मी/से. या वेगाने जात असेल तर त्या वस्तुची गतिज ऊर्जा (kinetic energy) किती असेल ?