MPSC Combine Paper 08

खालील दिलेल्या जोड्यांमधून चुकीची जोडी ओळखा.
अ) स्वामी दयानंद सरस्वती – सत्यार्थ प्रकाश
ब) लोकहितवादी – शतपत्रे
क) डॉ. आत्माराम पांडुरंग – प्रार्थना समाज
ड) भाऊ दाजी लाड – धन्वंतरी
इ) आचार्य जांभेकर – प्राचीन हिंदूस्तानचा इतिहास
ई) विष्णुशास्त्री पंडित – इंदूप्रकाश
फ) बेहरामजी मलबारी – बालविवाहाच्या विरोधात आंदोलन
पर्यायी उत्तरे : –

खालील विधानांमधून चुकीची नसलेली विधाने ओळखा.
अ) मेजर ल्युसी स्मिथ यांनी गोंड आदिवासी जमातीचा इतिहास लिहला.
ब) श्रीपाद अमृत डांगे यांनी मुंबईत कामगार हितवर्धक सभेची स्थापना केली.
क) ठाणे जिल्ह्यात किसान सभेचे संघटन गोदावरी परुळेकर यांनी केले
ड) ठक्कर बाप्पा यांनी भिल्लांच्या विकासासाठी आजीवन कार्य केल्यामुळे महात्मा गांधी यांनी त्यांचा ‘भिल्लांचे धर्मगुरू असा गौरवपूर्ण उल्लेख केला.
पर्यायी उत्तरे : –

अ) तत्वतः भाषावर प्रांतरचना करणे काँग्रेसता मान्य असले तरीही, ती करण्याची ही योग्य वेळ नाही.
ब) योग्य वेळी आंध्रप्रदेश प्रांताची निर्मिती करण्यात येईल
क) महाराष्ट्र राज्याची यथावकाश निर्मिती करण्यात यावी; मात्र त्यात मुंबईचा समावेश नसेल.
वरील शिफारशी खालीलपैकी कोणी केल्या

खालील विधानांमधून अचूक विधाने ओळखा.
अ) इ.स. 1937 मध्ये बाळासाहेब खेर यांनी खोती वनत नष्ट करण्यासंबंधी विधेयक कायदेमंडळात मांडले.
ब) डिसेंबर 1936 मध्ये महाराष्ट्रातील जळगाव जिल्ह्यातील फैजपूर येथे काँग्रेसचे अधिवेशन प्रो.एन.जी. रंगा यांच्या अध्यक्षतेखाली भरले.
क) दिनकर जवळकर यांनी जे ‘तेज’ साप्ताहिक काढले होते त्यावर ‘महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांचे मुखपत्र’ असे शब्द छापले होते.
ड) ‘जनसत्ता’ या नावाचे साप्ताहिक शेतकरी कामगार पक्षाचे मुखपत्र म्हणून निघत असे.
पर्यायी उत्तरे : –

खालील विधानांचा विचार करून योग्य व्यक्ती ओळखा.
अ) ‘स्मृतिचित्रे’ या आत्मचरित्रात्मक लिखाणामुळे स्त्रीमुक्तीच्या चळवळीत त्या प्रसिद्धीस आल्या
ब) ‘मनकर्णिका’ हे त्यांचे मुळ नाव होय.
क) आपल्या पतीचा अपुरा राहिलेला ख्रिस्तायन ग्रंथ त्यांनी पूर्ण केला.
ड) त्यांनी ख्रिश्चन धर्म स्वीकारला.

खालील विधानांचा विचार करून अयोग्य विधाने ओळखा.
अ) 1945 मध्ये से.का.पाटील यांनी बॉम्बे मिल मजदूर युनियन ही संघटना स्थापन केली.
ब) इ.स. 1923 मध्ये श्रीपाद अमृत डांगे व केशवराव जोगळेकर यांनी Hindustan Labour Socialist नावाचा पक्ष काढला
क) इ.स. 1926 रोजी स्थापन झालेल्या Bombay Textile Labour Union संघटनेचे अध्यक्ष ना.म.जोशी होते.
ड) न्या. नारायण चंदावरकर यांच्या अध्यक्षतेखाली मुंबई कामगार समिती ही संघटना स्थापन झाली.
पर्यायी उत्तरे : –

योग्य जोड्या लावा.
‘अ’ गट ‘ब’ गट
अ) अरुणा असफअली i) उंबरगावला मिठाचा सत्याग्रह
च) नागनाथ नायकवाडी ii) हिंदुस्थान लाल मेना
क) मदनलाल बागड़ी iii) आझाद दल
ड) कमलादेवी चट्टोपाध्याय iv) भुमिगत्त आंदोलनाचे नेतृत्व
पर्यायी उत्तरे : –

सप्टेंबर 1920 रोजी भरलेल्या काँग्रेसच्या कलकत्ता अधिवेशनासंदर्भांत खालील विधानांमधून असत्य विधाने ओळखा.
अ) या अधिवेशनाचे अध्यक्ष लाला लजपतराय होते.
ब) या अधिवेशनात महात्मा गांधीजींनी असहकाराचा ठराव मांडला.
क) या अधिवेशनात असहकार ठरावाला चित्तरंजन दास, अॅना बेझंट, मदनमोहन मालवीय इ.नी विरोध केला.
ड) या अधिवेशनात काँग्रेसने सरकारता विरोध करण्याचा कार्यक्रम प्रथमच स्वीकारला.
पर्यायी उत्तरे : –

काकोरी कटासंदर्भात अचूक विधाने ओळखा.
अ) रामप्रसाद बिस्मिल व अशफाकउल्ला खान यांनी आगगाडीतून नेला जाणारा सरकारी खजिना लुटण्याची योजना आखली.
ब) या कटात महिलांचा समावेश नव्हता.
क) या कटात अशफाकउल्ला खान हा फाशी जाणारा पहिला मुस्लीम क्रांतिकारक होता.
ड) या कट खटल्यामध्ये गोविंद वल्लभ पंत यांच्या नेतृत्वाखाली डिफेन्स कमिटीने क्रांतिकारकांचा बचाव करण्याचा प्रयत्न केला.
पर्यायी उत्तरे : –

इंडियन असोसिएशन या संघटनेच्या स्थापनेमध्ये खालीलपैकी कोणाचा सहभाग होता.
अ) आनंद मोहन घोष ब) शिशिर कुमार घोष क)सुरेंद्रनाथ बॅनर्जी ड) दादाभाई नौरोजी
इ) गो. कृ. गोखले
पर्यायी उत्तरे : –

खालील विधाने कोणत्या जमीन महसूल पद्धतीशी संबंधित आहेत ते ओळखा.
अ) ही पद्धती बंगाल, बिहार, ओरिसा प्रांतात लागू करण्यात आली.
ब) भारतातील ब्रिटिश प्रदेशापैकी 19% क्षेत्र या पद्धतीने व्यापले होते.
क) या पद्धतीला मालगुजारी, बिस्वेदारी म्हणूनही ओळखले जाते.
पर्यायी उत्तरे : –

खालीलपैकी कोणत्या घटनेचे वर्णन ‘न्यायाची हत्या’ असे केले जाते.

खालील विधानांतील वर्णन कोणासंदर्भात आले आहे ते पर्यायांमधून ओळखा?
अ) त्यांनी संपूर्ण मानव जातीसाठी एक धर्म, एक जात, एक ईश्वर ही घोषणा केली.
ब) त्यांनी गांधीवर ‘गांधी अस्पृश्यतेने टोंग करतात’ अशी टीका केली.
क) संपूर्ण जातीसाठी त्यांनी मदिरे बाधली .
पर्यायी उत्तरे : –

खालीलपैकी कोणते बंड पूर्व भारतात घडून आले होते ?
अ) संथाळांचे बंड ब) दिवाण वेला थंपीचे बंड
क) अहोमांचे बंड ड) वाघेर्‍यांचे बंड

खालीलपैकी कोणत्या गव्हर्नर जनरल /व्हाईसराय याने वृत्तपत्रांसंबंधीची मार्गदर्शक तत्वे जाहीर केली होती ?

लखनौ, उत्तरप्रदेश या ठिकाणी 2020 साली पार पडलेला ’11 डिफेन्स एक्स्पो’ ज्याचा विशेष भर ‘संरक्षणाचे डिजीटल रूपांतर’ करण्यावर होता त्या डिफेन्स एक्स्पोची संकल्पना/थीम काय होती ?

जोड्या जुळवा
‘अ’ गट ‘ब’ गट
अ) बोल्ड कुरुक्षेत्र i) भारत-सिंगापूर
ब) संप्रिती ii) भारत-बांग्लादेश
क) मित्र शक्ती iii) भारत-श्रीलंका
ड) नॉमॅडिक एलिफंट iv) भारत-मंगोलिया

आंतरराष्ट्रीय खगोल संघाने(IAU) एका लघु ग्रहाला जो मंगळ व गुरू या दोन ग्रहांच्या दरम्यान आहे; त्यास प्रसिद्ध भारतीय ………… यांचे नाव दिले आहे.

समृद्धी साठी उर्जा’ अशी संकल्पना असणारी 2019 सालची ‘जागतिक उर्जा परिषद’ कोणत्या देशात पार पडली?

योग्य विधान/विधाने दर्शविणारा पर्याय निवडा.
अ) लष्करप्रमुख या पदाचा कार्यभार सांभाळणारे श्री. मनोज नरवणे हे पहिले मराठी अधिकारी आहेत.
ब) ते एकूणातील 28वे लष्कर प्रमुख आहेत.
क) ते मुंबईतील स्थानिक रहिवासी आहेत.
ड) त्यांचे वडील हे हवाई दलातील निवृत्त अधिकारी आहेत. तर आई पुणे आकाशवाणीच्या निवेदक होत्या.

जोड्या जुळवा.
‘अ’ गट ‘ब’ गट
अ) रोशनी i) अंध व्यक्तींना चलनी नोटा ओळखण्यास मदत करणे
ब) श्रेयस ii) सामान्य पदवीधरांना उद्योग प्रशिक्षण देण्याच्या संधी उपलब्ध करून देणे
क) दामिनी iii) हवामानाशी संबंधित सर्व अपडेट्स नागरिकांना मोबाईलवर मिळावे यासाठी
ड) सहज iv) विशिष्ट संवेदनशील क्षेत्रांमध्ये व्यवसाय स्थापित करण्यासाठी व्यक्ती व खाजगी कंपन्यांना सुरक्षा मंजूरी मिळवण्यासाठीचे व्यासपीठ

2019 सालात देवाज्ञा झालेले मराठी चित्रपट/नाटक सृष्टीतील नटसम्राट डॉ. श्रीराम लागू यांनी त्यांच्या मुलाच्या (तन्वीर) मृत्यूनंतर त्याच्या स्मरणार्थ सुरू केलेला ‘तन्वीर सन्मान (15 वा, 2019)’ पुढीलपैकी कोणास मिळाला?

तिरुनेल्लाई नारायण अय्यर शेषन यांच्या संदर्भात योग्य विधाने निवडा.
अ) त्यांनी 10 वे मुख्य निवडणुक आयुक्त म्हणून कारभार पाहिला होता.
ब) सरकारी सेवेसाठी त्यांना रॅमन मॅगसेस पुरस्कार मिळाला होता
क) मतदार ओळख पत्राची सुरवात त्यांच्याच काळात झाली.
ड) आचार संहितेची काटेकारे अंमलबजावणी केल्यामुळे ते फार लोकप्रिय झाले होते.
इ) ‘। eat politician for breaktast’ है त्यांचे पुस्तक फार गाजले होते.

“Securing the Indian Ocean Region :- Traditional and Non-Traditional Challenges’ अशी संकल्पना असणारी ‘हिंदी महासागर परिषद, 2019 (4^th आवृत्ती)’ ज्यात भारताचे नेतृत्त्व परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी केले ती कोणत्या देशात पार पडली?

शस्त्रास्त्रांच्या जागतिक व्यापाराचे नियमन करण्याच्या उद्देशाने असणारा संयुक्त राष्ट्राचा ‘शस्त्र व्यापार करार’ यातून 2019 साली कोण बाहेर पडले?

एखादे गाव हरितगृह वायुच्या संचयनाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी वातावरणातील कार्बनचे प्रमाण कमी करते त्या गावाला कार्बन पॉझिटिव्ह टॅग दिला जातो. ………. या राज्यातील गाव भारतातले पहिले कार्बन पॉझिटिव्ह गाव म्हणून ओळखले जाते.

2019 चा ‘बॅलन डी. ऑर’ हा फुटबॉल विश्वातील सगळ्यात प्रतिष्ठित असा पुरस्कार कोणत्या खेळाडूस मिळाला?

पुढीलपैकी कोणत्या राज्याने 2020 हे वर्ष ‘कृत्रिम बुद्धिमत्ता वर्ष (Artifical Inteligence Year)’ म्हणून घोषित केले आहे?

पुढीलपैकी कोणत्या राज्य सरकारने वायू प्रदूषण कमी करण्यासाठी ‘उत्सर्जन व्यापार योजना’ सुरू केली आहे?

अयोग्य विधाने दर्शविणारा पर्याय निवडा.
अ) विदा विज्ञान व सायबर सुरक्षा या विषयी संबंधित स्वतंत्र महाविद्यालय सुरू करण्याचा निर्णय पुणे विद्यापीठाने घेतला आहे.
ब) केरळ सरकारने सार्वजनिक वाहतूक व अन्य सरकारी विभागांमध्ये महिला चालकांची नियुक्ती करण्याचा निर्णय घेतला आहे असे करणारे ते पहिले राज्य ठरले आहे.
क) गोवा राज्य सरकारने अतर्देशीय जलमार्गावर ‘बाँटर टँक्सी’ चालवण्याचा निर्णय घेतला आहे.
ड) मेघालय हे राज्य जल संवर्धन सुनिश्चित करणारे आणि स्वतःचे राज्य जल धोरण असणारे भारतातील पहिले राज्य ठरले आहे.
पर्यायी उत्तरे : –

A#B महणजे B है A चे वडिल आहेत.
A*B म्हणजे B ही A ची आई आहे.
A+B म्हणजे B ही A चा भाऊ आहे.
A$B म्हणजे B ही A ची बहिण आहे.
तर P ही Tची आत्या आहे याचा पर्याय सांगा.

18000 रू. चे दोन वर्षाचे सरळव्याज व चक्रवाढव्याज यातील फरक 405 रु. आहे तर द.सा.द.शे. व्याजाचा दर काढा.

विधाने
i) फक्त श्रीमंत लोकांना हवाई प्रवास परवडतो.
ii) हवाई प्रवास करणारे काही लोक आजारी पडतात.
III) आजारी पडणाऱ्यापैकी काही जणांना उपचाराची गरज असते.
वरील विधानावरून खालीलपैकी कोणता निष्कर्ष काढता येईल ?

तीन भावांच्या वयाची सरासरी 11 वर्षे आहे, त्यातील मोठा भाऊ सर्वात लहान भावापेक्षा 8 वर्षांनी मोठा आहे. सर्वात लहान भाऊ मधल्या भावापेक्षा 4 वर्षांनी लहान आहे. तर आणखी तीन वर्षानी मोठ्या भावाचे वय किती वर्षे असेल?

A+B म्हणजे हा B पेक्षा मोठा नाही.
A#B म्हणजे A हा B पेक्षा मोठा नाही व बरोबर नाही.
A © B म्हणजे A हा B पेक्षा लहान नाही.
A@B म्हणजे A हा B पेक्षा लहान नाही व बरोबर नाही.
A%B A हा B पेक्षा मोठा नाही व लहान नाही.
विधाने : R symbol K, K @ M, M+J
अनुमान । ) J@K ।।) M #R ।।।) M %R

पृथ्थकरणावर आधारित खालील प्रश्न सोडवा.
सतलज, बियास, कृष्णा, कावेरी व सावित्री या युद्धनौकांना स्वतंत्र रंग असून ते हिरवा, निळा, पांढरा, काळा व तांबडा यामधून निवडलेले आहेत.
अ) सतलजचा रंग हिरवा किंवा निळा नाही
ब) बियासचा रंग पांढरा आहे
क) सावित्रीचा रंग काळा किंवा पांढरा आहे.
ड) कावेरीचा रंग हिरवा किंवा तांबडा नाही.
सतलज युद्धनौकेचा रंग कोणता?

एका षटकोनाच्या शिरोबिंदुवर A, B. C. D.E.F असे सहा लोक षटकोनाच्या केंद्राकडे तोंड करून गप्पा मारत खालील प्रमाणे बसले आहेत.
A आणि E यांच्यामध्ये C आहे.
C च्या उजवीकडे E आहे.
F आणि E यांच्यामध्ये कोणीतरी आहे.
मात्र F च्या उजवीकडे B नाही.
तर D च्या समोर कोण असेल?

36 जणांच्या रांगेत विजया तिच्या उजवीकडे 5 स्थानके सरकली तेव्हा तिचा उजवीकडून 11 वा क्रमांक आला. विजयाच्या मुळ स्थानाच्या डावीकडे 4 थ्या स्थानावर असलेल्या कविताचा डावीकडून क्रमांक शोधा?

खालील दिलेल्या संचामधील विसंगत संच शोधा
900, 9000, 400, 40000. 1600, 10000

विधाने : ।) काही बदक पाने आहेत.
।।) सर्व पाने पुड्या आहेत.
अनुमाने : ।) काही पुड्या पाने आहेत.
।।) काही पुड्या बदक आहेत.
पर्यायी उत्तरे : –

वसतीगृहांमधील मुलांमध्ये 145 सफरचंद 64 संत्री व 91 पेरू समान वाटले. त्यावेळी प्रत्येक प्रकारची 10 फळे उरतील तर वसतीगृहात जास्तीत जास्ती किती मुले असतील?

एका मैदानात अरूण एका खांबापासून ईशान्येकडे 13 मीटर चालत गेला. तरूण आग्रेयेकडे 18 मीटर चालत गेला. तरूण दोन मीटर परत आला तर अजून एक मीटर परत आला. तर दोघांमध्ये फिती मीटर अंतर आहे?

एका घनाच्या सर्व बाजूंना लाल रंग दिला, त्यानंतर त्याचे समान 216 तुकडे केले. तर कमीत कमी कोणत्याही एका बाजूस रंग असलेले घन किती ?

सुनिल एक काम ।2 दिवसात पूर्ण करतो, सुनिल हा अनंताच्या दुप्पट वेगाने काम करतो. अमोल हा सुनिल व अनंता या दोघांच्या एकत्रित कामाइतके काम करतो तर तिन्ही मिळून एकत्रितरित्या ते काम किती दिवसात पूर्ण करतील ?

एक 200 मीटर लांबीची ट्रेन तिच्या दुप्पट लांबीचे प्लॅटफॉर्म 36 सेकंदात ओलांडते तर त्या ट्रेनचा ताशी वेग किती?

खालीलपैकी कोणत्या पदार्थांनी पृथ्वीचे बहुतांश भुपृष्ट तयार झालेले आहे ?
अ)ऑक्सिजन ब) सिलीकॉन क) अॅल्युमिनिअम ड) लोह इ) कॅल्शिअम ई) सोडियम फ) पोटॅशिअम स) मॅग्नेशिअम

A) विधान: विषुववृत्ताजवळ उष्णकटिबंधातील चक्रीवादळांची निर्मिती होत नाही.
B) कारण: विषुववृत्ताजवळ कोरिओलीस बल हे नेहमी शून्य असते व कोरिओलीस बल है विषुववृत्तावर नेहमीच काटकोनात कार्य करते.

योग्य विधाने निवडा.
अ) सर्वसाधारणपणे महासागरी जलाची क्षारता 35% असते.
ब) मृत समुद्राची क्षारता 332% आहे.
क) भारतात पूर्व किनारपट्टीवरील सागरीजलाची क्षारता 34% असून पश्चिम किनारपट्टीवरील सागरीजलाची क्षारता 35%..आहे.
पर्यायी उत्तरे

पुढीलपैकी कोणती भुरूपे ‘वार्‍या’ च्या अपक्षरण कार्यामुळे तयार झालेली आहेत.
अ) यारदांग ब) झ्युजेन क) वात खिडकी व वात कमान
ड) प्लाया इ) बारखाण
पर्यायी उत्तरे

अयोग्य विधाने ओळखा .
अ)हिमालय पर्वताची उंची पश्चिमेकडे पूर्वच्या तुलनेत वाढताना दिसते.
ब) हिमालय पर्वताची रुदी पश्चिमेच्या तुलनेत पूर्वेकडे कमी होत जाते.
क) खनिजसंपत्ती, पर्जन्यमान व आर्थिक दृष्टया विचार केल्यास पूर्व हिमालयाची सधनता पश्चिम हिमालयापेक्षा जास्त आहे.
ड) गारो, खासी, जैतिया या टेकड्या सुद्धा हिमालयाच्याच उपरांगांचाच भाग आहेत.