मराठी व्याकरण सराव पेपर 469 (50 Marks)

मराठीची पारंपारिक वर्णमाला एकूण ………….. वर्णाची आहे.

पुढे वर्णमालेतील काही प्रकार व त्यांची उदाहरणे यांच्या जोड्या दिलेल्या आहेत.
अ) कंठ्य वर्ण I) द, क्, र, ष्
ब) तालव्य वर्ण II) ग्, घ, ङ, हू
क) मूर्धन्य वर्ण III) फ्, ब, भ्, म्
ड) ओष्ठ्य वर्ण IV) झ्, त्र, य, श्

ळ’ हां ध्वनी खालीलपैकी कोणत्या प्रकारांतील आहे ?

खालील शब्दाची वर्णरचना सांगा.
कृष्ण

बरोबर की चूक
अ) मराठीमध्ये शब्दातील शेवटचे अक्षर दीर्घ असेल तर त्याचा उपान्त्य इकार किंवा उकार हस्व लिहावा.
ब) अ -कारान्तापूर्वीचे इकार किंवा उकार हस्व लिहितात.

खालील पर्यायातून अनुनासिकांचा अचूक गट ओळखा.

खालील शब्दातील योग्य वर्णरचना कोणती ?
‘वृद्ध्यादेश’

ख, झ, फ, स् या व्यंजनांना ………….. असे म्हणतात.

संयुक्त स्वर म्हणजे काय ?

‘क्ष, ज्ञ’ यांना कोणती व्यंजने म्हणून ओळखले जाते ?

खालीलपैकी किती जोडशब्द स्वरसंधीचे उदाहरण आहे.
महीश, गुरूपदेश, देवालय, भूद्धार, भानुदय

खालीलपैकी किती जोडशब्द व्यंजनसंधीचे उदाहरण आहे. आपत्काल, शरत्काल, षट्शास्त्र, वाक्पती, वाक्ताडन

योग्य जोडी निवडा.
अ) अ + इ = ए ब) अ + ई = ए
क) अ + उ = ओ ड) आ + उ = ओ

पुढील पर्यायांपैकी व्यंजनसंधीचे उदाहरण कोणते ? तो अचूक पर्याय निवडा.

‘मनस्ताप’ हा शब्द खालीलपैकी कोणत्या संधीचे उदाहरण आहे

पुढील शब्दांची संधी फोड करा. ‘निरिच्छ’

खालील जोडशब्दातील पर्यायी उत्तरांतील कोणते पोटशब्द उत्तर बरोबर आहे ?
‘वाक्ताडन’

मनः पटल हा जोडशब्द खालीलपैकी कोणत्या जोड शब्दातून बनला आहे ?

तेजोनिधी’ या शब्दाची संधी खालीलपैकी कोणत्या पोटशब्दांनी केली जाते ?

खालीलपैकी कोणते उदाहरण हे स्वरसंधीचे आहे ?

‘दिग्विजय’ या शब्दातील संधीप्रकार कोणता ?

पुढीलपैकी शब्दांची अविकारी जात ओळखा.

योग्य जोड्या लावा.
अ) सर्वनाम – विकारी
ब) क्रियापद – विकारी
क) उभयान्वयी – अविकारी
ड) केवलप्रयोगी अव्यय – अविकारी

योग्य पर्याय निवडा.
अ) वाक्यात वापरताना शब्दाच्या मूळ स्वरूपात बदल करून त्याचे जे रूप तयार होते त्यास ‘पद’ असे म्हणतात.
ब) मुळ शब्दाला व्याकरणात प्रकृती म्हणतात तर पदाला विकृती म्हणतात.

अयोग्य पर्याय निवडा.
अ) मूलध्वनीच्या चिन्हांना अक्षरे म्हणतात.
ब) एखाद्या किंवा शब्दसमूहाला अर्थ प्राप्त झाला की त्यास वाक्य असे म्हणतात.

प्रकृती म्हणजे काय.

अर्थपूर्ण अक्षर समूह म्हणजे ———- होय.

वाक्य म्हणजे काय.

अव्ययालाच ——- म्हणतात

जे शब्द आपल्या मनावरील वृत्ती किंवा भावना व्यक्त करतात त्यांना ———– म्हणतात.

जे दोन शब्द किंवा वाक्ये यांना जोडतात त्यांना ——- असे म्हणतात.

योग्य विधाने निवडा.
अ) मूळ शब्दाला व्याकरणात प्रकृती असे म्हणतात.
ब) प्रकृतीला प्रत्यय लागून जे रूप तयार होते त्याला विकृती असे म्हणतात.

खालील पर्यायांपैकी सामान्य नाम कोणते ?

अचूक विधाने निवडा,
अ) शब्द आणि पद हे एकसारखेच आहे.
ब) शब्दापासून पदे बनतात.
क) पदापासून शब्द बनतात.

खालीलपैकी भाववाचक नाम ओळखा.

ज्या नामामुळे पदार्थामधील/प्राण्यामधील गुणाचा अथवा भावाचा अगर धर्माचा बोध होतो त्यास ……… नाम म्हणतात.

भाववाचक नामाबाबत खालीलपैकी चुकीची जोड़ी शोधा.

कैकयीला दशरथाने दोन “वर” दिले. या वाक्यातील रेखांकित शब्दाची जात ओळखा.

श्रीमंत माणसांना गर्व असतो. – या वाक्यातील विशेषणाचे नाम करा.

खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा. “गरीबाना”, सर्वांनी मदत करणे आवश्यक आहे.

धर्मीवाचक’ नामे कशास म्हणतात.

खाली दिलेल्या कोणत्या पर्यायी उत्तरात आत्मवाचक सर्वनाम असणारे वाक्य आहे ? (PSI 2013)

खालील पैकी कोणत्या वाक्यात आत्मवाचक सर्वनाम आले आहे ?
अ) मी आपणहून सहलीला जाण्याची तयारी दाखवली.
ब) आम्ही उद्या सहलीला जाऊ
क) जनतेला जागृत करणे हे त्यांचे कर्तव्य आहे
ड) तुम्ही आता सर्वजण घरी जा

पुढील विधाने वाचा व योग्य पर्याय निवडा. (Asstt. 2015)
अ) विशेषनामे हे व्यक्तिवाचक असते.
ब) सामान्यनामे हे जातिवाचक असते.
क) सामान्यनामे विशेषनामे यांना धार्मिवाचक म्हणतात.
पर्यायी उत्तरे :

वचनभेदाप्रमाणे बदलणारी सर्वनामे किती आहेत ? पर्यायी उत्तरांतील योग्य पर्यायी उत्तर कोणते ?

जोड्या जुळवा. (ASO 2016)
a) दर्शकसर्वनामे i) कोणत्याही नामाचा वा पदार्थाचा बोध होत नाही
b) प्रश्नार्थक सर्वनामे ii) जवळचा व लांबचा प्राणी वा पदार्थ दाखवतात.
c) अनुसंबंधी सर्वनामे iii) प्रश्न विचारण्याच्या कामी येतात.
d) अनिश्चित सर्वनामे iv) एकाच वाक्यात दोन नामाना जोडून येतात.

“ज्याला” कर नाही “त्याला” डर कशाला ?’ सर्वनामाचा अधोरेखित प्रकार सांगा. (Tax Asstt. 2014)

दिलेल्या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाचा प्रकार ओळखा. (MPSC-Clerk 2015)
कोणी कोणास हसू नये

ज्याच्या हाती ससा तो पारधी’ – यामध्ये आलेली सर्वनामे कोणत्या प्रकारची आहेत ? (Tax Asst. 2016)

पुढील वाक्यातील सर्वनाम कोणते ते सांगा. (MPSC-Clerk 2017)
ती मुलगी चांगली गाते.