राज्यशास्त्र सराव पेपर 387

संविधान सभेमध्ये किती सदस्य निर्वाचित होते ?

संविधान सभेत हाय कमिशनर क्षेत्राचे किती प्रतिनिधी होते ?

स्वातंत्र्यानंतर पुनर्गठित संविधान सभेची एकुण सदस्य संख्या किती होती ?

भारतातील राष्ट्रपतीद्वारे होणारी राज्यपालाची निवड पद्धत कोणत्या देशाकडून स्वीकारली आहे.

पुनर्गठित संविधान सभेत देशी संस्थानांचे किती प्रतिनिधी होते ?

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे संविधान सभेवर कोणत्या भागातुन निवड झाली होती ?

संविधान सभेत कोणत्या प्रातांचे प्रतिनिधी सर्वाधिक होते?

संविधान सभेच्या सदस्य निवडीसाठी किती लोकसंख्येसाठी एक प्रतिनिधी असे प्रमाण ठरविण्यात आले होते ?

निर्वाचित 299 सदस्यांपैकी काँग्रेसचे किती सदस्य होते ?

राजकुमारी अमृता कौर ह्या कोणत्या मतदार संघातुन संविधान सभेवर निवडून आल्या होत्या.

संविधान सभेची पहिली बैठक कधी भरली ?

विधान : अ) भारताच्या राज्यघटनेत ;अल्पसंख्याक’ शब्दाची व्याख्या नाही कारण
ब) अल्पसंख्याक अयोग ही बिगर घटनात्मक संस्था आहे.

उद्देश प्रतिकेत बहाल केलेल्या ‘स्वातंत्र्याचा’ बरोबर क्रम आहे.

गटाबाहेरचा शब्द ओळखा.
विचार, अभिव्यक्ती, विश्वास, श्रद्धा, उपासना, सामाजिक

खालील विधाने लक्षात घ्या.
भारतीय संविधानाची उद्देश पत्रिका ही संविधानाचा भाग असून त्यामध्ये 368 व्या कलमानुसार दुरुस्ती करता येते.
भारतीय संविधानाची उद्देश पत्रिका संविधानाचा भाग नाही आणि त्यामध्ये दुरुस्ती करता येत नाही.
क) उद्देश पत्रिका ही संविधानाचा भाग आहे आणि त्यामध्ये संविधानांच्या मौलिक संरचनेला धक्का न लावता दुरुस्ती करता येते.
वरील कोणत/ती विधान/ने बरोबर आहे ?

भारताच्या राज्यघटनेच्या सरनाम्यामध्ये कालांतराने काय सम्मिलित झाले ?
अ) राष्ट्राची एकता
ब) राष्ट्राची अखंडता

संविधानाच्या भाग-1 मध्ये खालीलपैकी कशाचे वर्णन आहे ?

भारतीय संविधानाच्या कोणत्या भागात जनतेला मुलभूत अधिकार दिले आहेत ?

योग्य जोडी निवडा.

संविधान कोणत्या भागामध्ये ‘अस्थायी संक्रमण कालीन आणि विशेष उपबंधाची तरतूद आहे ?

भारतीय नागरिकांच्या मुलभूत कर्तव्याचा समावेश कोणत्या भागात केला आहे ?

1956 मध्ये राज्य पुनर्रचना केल्याने –

नवीन राज्याची निर्मिती किंवा सीमांमध्ये बदल करण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?

खालीलपैकी कोणता एक भारताचा केंद्रशासीत प्रदेश नाही ?

करीकल, माहे, यानम सह पुदुच्चेरी हे क्षेत्र फ्रान्सच्या सरकारने कधी भारतीय सरकारच्या स्वाधीन केली ?

सध्या भारतात किती राज्य व केंद्रशासित प्रदेश आहेत ?

‘जन्माने नागरिकत्व’ हे तत्व कोणास लागू पडत नाही ?

7 वर्षापेक्षा अधिक काळ भारताबाहेर वास्तव्य केल्यास नागरिकत्व लोप पावते हा नियम खालीलपैकी कोणास लागु होत नाही ?

भारतीय संविधानातील नागरिकत्वासंबंधीच्या तरतुदी कधी पासुन लागु झाल्या ?

भारतीय संविधानाने भारतीय नागरिकांना कोणते अधिकार दिले आहेत जे अन्य देशाच्या नागरिकांना प्राप्त नाहीत ?

मुलभूत अधिकार लागु करण्याची जबाबदारी कोणावर सोपविण्यात आली आहे ?

‘कायदयापुढे समानता’ व सर्वांना कायदयाचे समान संरक्षण ही तत्वे कोणत्या देशांच्या राज्यघटनेकडुन स्विकारली आहेत ?

मुलभूत अधिकाराला स्थगित करण्याचा अधिकार कोणास आहे ?

घटनेच्या कलम 22 अंतर्गत काही गोष्टींचा अपवाद वगळता प्रतिबंधक स्थानबद्धते अंतर्गत जास्तीत जास्त किती काळ एखाद्या व्यक्तीला स्थानबद्ध केले जावू शकते ?

खालीलपैकी कोणत्या कायद्याचा समावेश प्रतिबंधात्मक स्थानबद्धता कायद्यात होत नाही ?

भारतीय राज्यघटनेच्या कुठल्या कलमानुसार राज्य सरकारांनी वन्य जमातीकडून अन्य लोकांकडे जमीन हस्तांतरण करण्यास प्रतिबंध करण्याचे धोरण स्वीकारले ?

खालीलपैकी कोणते मार्गदर्शक तत्त्वे हे समाजवादी तत्त्व नाही ?

भारतीय संविधानातील खालीलपैकी कोणते कलम मुलामुलींना निःशुल्क व सक्तीचे शिक्षण देण्याचे कबूल करते ?

समान नागरी कायदा’ कोणत्या कलमामध्ये उल्लेखित आहे ?

भारतीय संविधानाच्या कोणत्या कलमात समान नागरी कायद्याची तरतूद आहे ?

भारतीय संसद कोणते घटक मिळुन बनलेली असते ?

महाराष्ट्रातुन लोकसभा व राज्यसभेवर निर्वाचित होणाऱ्या सदस्यांची एकुण सदस्य संख्या —— आहे.

संसद भंग करण्याचा अधिकार आहे –

मंत्रीमंडळ देशाच्या कायद्यांची निर्मिती करणारी सर्वोच्च संस्था म्हणजे —— होय.

सामान्यपणे संघराज्य पद्धतीचे विधिमंडळ असते ?

केंद्र-राज्य व राज्यांना स्वायत्तता प्रदान करण्याच्या संदर्भात काय खरे नाही ?
अ) स्वातंत्र्यापासून केंद्र आपले कार्य क्रमाक्रमाने अशा रीतीने वाढवत आहे की, राज्ये केंद्रावर पूर्णपणे विसंबून राहतात.
ब) केंद्रीय वित्तीय स्रोत लवचिक नाहीत.

खालील विधाने लक्षात घ्या.
अ) भारतीय राज्यघटनेच्या कलम-262 नुसार संसदेला कायद्याद्वारे आंतरराज्यीय नद्यांच्या किंवा नदीखोल्यातील पाण्यासंबंधीच्या
तंट्याच्या अभिनिर्णयाकरता तरतुद करता येते…
(ब) कलम – 262 नुसार भारताच्या राष्ट्रपतींना आंतरराज्य नदी जलवाटप स्थापन करण्याचा अधिकार आहे.
वरील विधानांतील चुकीचे विधान/ने कोणते ?

पुढीलपैकी चुकीचे विधान कोणते आहे ते ओळखा.

केंद्र आणि राज्यांमधील संबंधाचे वर्णन मुख्यतः भारतीय राज्यघटनेच्या —–भागात करण्यात आले आहे.

भारतीय राज्यघटनेच्या सातव्या परिशिष्टमधील केंद्र सूचीमध्ये खालीलपैकी कशाचा समावेश केलेला आहे ?
अ) प्रत्यर्पण ब) दीपगृहे
क) बँकिंग ड) वजन आणि मापे यांची मापके प्रस्थापित करणे