MPSC Combine Paper 16

विघटनाभिकता’ म्हणजे काय ?

सत्य विधाने ओळखा.
a) मानवी नेत्राच्या दृष्टीपटलातील दंडपेशीमुळे मानवाला प्रकाशाची तीव्रता जाणवते.
b) मानवी नेत्राच्या दृष्टीपटलातील शंकुपेशीमुळे मानवाला रंगाची जाणीव होते.
c) एखादी वस्तू सर्वच रंग परावर्तित करत असेल तर ती पांढरी दिसते.
d) दोन रंग एकत्र केल्यास मिळणाऱ्या रंगाला पूरक रंग म्हणतात.

. कर्करोगात पेशींचे विभाजन हे कोणत्या पद्धतीने होते ?

सत्य विधाने ओळखा.
a) ध्वनीची तीव्रता तरंगांच्या वारंवारतेवर अवलंबून असते.
b) ध्वनी तरंगाचे ध्रुवीकरण (Polarization) होत नाही.
c) ध्वनी तरंगाचे व्यक्तिकरण (Interferance) व विवर्तन (Diffraction) होते.
d) जेव्हा ध्वनी तरंग परावर्तित होतात तेव्हा त्यांचा वेग, तरंगलांबी व वारंवारतेत बदल होतो.

सपाट आरशासाठी विधाने लक्षात घ्या.
(a) प्रतिमा नेहमी आभासी व सुलटी असते.
(b) वस्तू व आरसा यांच्यातील अंतर हे प्रतिमा व आरसा यांच्यातीत अंतरावढे असते.
(C) जर एखाद्या व्यक्तीला आपली संपूर्ण प्रतिमा सपाट आरशात पहायची असेल तर आरशाची उंची कमीत कमी त्या व्यक्तीच्या उंचीच्या निम्मी असावी लागते.

खालीलपैकी बरोबर विधाने ओळखा.

ॲल्युमिनीयम परक्लोरेट काय म्हणून ओळखतात ?

खालीलपैकी पेशींचे उर्जा निर्मितीचे केंद्र कोणते ?

जोड्या लावा.
a) टी.पी. i) व्ही प्री ओ कॉतरी
b) कावीळ ii)टेपॅटीटीस- A
C) विषमज्वर iii) मायको बॅक्टेरीयम
d) पटकी iv) सालमोनेता टायफी

हायपर रिप्लेक्सिया हा कोणत्या खनिजाच्या अभावामुळे होतो ?

खालील विधाने लक्षात घ्या.
(a) कणादांनी परमाणु सिद्धांत मांडता,
(b) परमाणू हा अनाशवंत असतो.
(c) परमाणूता स्वतंत्र अस्तित्व असते.

जेवण तयार होताना कोणता घटक नष्ट होतो ?

अल्कोहोल म्हणजे कशाचे मिश्रण होय ?

पेनिसिलिन हे प्रतिजैविक कशापासून बनतात ?

अधिक उंचावर उडणाऱ्या विमानामध्ये

भारत हे ‘गणराज्य’ आहे याचा अर्थ :
(a) येथे लोकशाही आहे.
(b) राष्ट्रप्रमुख (राष्ट्रपती) लोकांनी अप्रत्यक्षरित्या निवडून दिलेला असतो.
(c) येथे संसदीय पद्धती असते.
(d) पंतप्रधान व त्याचे मंत्रिमंडळ तोकांनी निवडून दिलेले असते.
वरीलपैकी कोणते विधान/विधाने चुकीचे आहेत ?

राज्यसमेत नियुक्त झालेल्या पहिल्या महिला कोण आहेत ?

निवडणूक आयोगाचे कार्य अधिकाराबाबत खालील विधाने लक्षात घ्या.
(a) आयोग संसद सदस्यांच्या अपात्रतेबाबत राष्ट्रपतींना सत्ता देतो.
b) आयोग निवडणूकीच्या संचलनासाठी राष्ट्रपती किंवा राज्यपाला कडे आवश्यक कर्मचारी पुर्ततेकरिता विनंती करु शकतो.
(C) आयोग उमेदवारांच्या अर्जाची छाननी करतो.
वरीत विधानांपैकी योग्य विधान/ने ओळखा.

विधान A : संविधानात नमूद असल्याप्रमाणे मूलभूत हक्कांवर कधीही निर्बंध घालता येवू शकत नाही.
विधान R : मूलभूत हक मानवाच्या सर्वांगीण विकासासाठी तयार करण्यात आले आहेत.

74 व्या घटनादुरुस्तीसंदर्भात खालील विधाने लक्षात घ्या.
(a) यामध्ये 8 प्रकारच्या शहरी स्थानिक संस्थांचा उल्लेख करण्यात आला आहे.
b) या घटनादुरुस्तीसाठी सर्वप्रथम विधेयक ‘नगरपालिका विधेयक’ नावाचे 64 वे विधेयक मांडण्यात आले होते.
व ते 74 व्या घटनादुरुस्तीच्या रुपात मान्य झाले.
(c) 74 व्या घटनादुरुस्तीमुळे राज्यशासन नगरपालिकेची नवीन पद्धत स्थगित करण्यासाठी बाध्यकारी झाले आहे.
वरील कोणती विधान / ने बरोबर आहेत ?

प्रो. के. टी. शाह यांनी मार्गदर्शक तत्वांबद्दल खालीलपैकी कोणते विधान केले आहे

खाली काही ‘भारताचे नियंत्रक व महालेखापरिक्षक’ यांच्यासंबंधी विधाने दिली आहेत. त्यापैकी कुठले विधान अयोग्य आहे?
(a) घटनेचे भाग V मधील प्रकरण V हे त्याच्याशी संबंधीत आहे.
(b) ते कार्यकारी अभिकरणांनी केलेल्या खर्चाच्या तपशीलाची मागणी करु शकत
(c) ते निर्गुंतवणुकीच्या व्यवहारांची तपासणी करु शकतात.

खालीलपैकी अयोग्य विधाने ओळखा.
(a) दिल्ली व पुदुच्चेरी केंद्रशासित प्रदेशातीत विधानसभेचे निर्वाचित सदस्य राष्ट्रपतीच्या निवडणुकीत भाग घेत नाहीत.
(b) संसदेच्या दोन्ही सभागृहातीत नामनिर्देशित सदस्य राष्ट्रपतीच्या महाभियोग प्रक्रियेत भाग घेऊ शकतात.

योग्य विधाने ओळखा.
a) विधान परिषदेतीत निवृत्त सदस्य पुनर्निवडणुकीसाठी कितीही वेळा मात्र पुनर्नामनिर्देशनासाठी एकदाच पात्र ठरु शकतो.
b) एखादा व्यक्ती विधानसभेचा सदस्य म्हणून निवडून येण्यास पात्र ठरण्यासाठी तो संबंधित मतदार संघातील मतदार असावा.

भाषण व अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर खालील आधारे बंधने आहेत.
(a) न्यायालयाचा अवमान
(b) गुन्ह्यास प्रवृत्त करणे
(c) सार्वजनिक सुव्यवस्था

संविधान सभाविषयी योग्य पर्याय निवडय
(a) 9 डिसेबर 1946 रोजी संविधान सभेची पहिली बैठक भरती.
(b) केवळ 211 सदस्य बैठकीला हजर होते.
(c) डॉ. सच्चिदानंद सिन्हा यांची अध्यक्ष म्हणून निवड केली.

पुढीलपैकी चूकीचे विधान ओळखा..
(a) भारतात राष्ट्रीय कृषी व ग्रामीण विकास बँकेची स्थापना 1982 मध्ये झाली.
(b) प्रादेशिक ग्रामीण बँकांची स्थापना 1973 मध्ये झाली.

भारतीय रिझर्व्ह बँक ही बँकांची बँक म्हणून काम करते याचा अर्थ काय ?
(a) इतर बँका आपल्या ठेवी RBI कडे ठेवतात.
(b) गरजेच्या वेळी व्यापारी वकांना RBI कर्जाऊ निधी देते.
(c) RBI व्यापारी बँकांना पतविषयक बाबीमध्ये सत्ता देते.

भारतातील दारिद्रयविषयक बेरोजगारीच्या स्थितीचे सर्वेक्षण करणाऱ्या अभ्यासगटामध्ये खालीलपैकी कोणाचा समावेश करता येणार नाही ?

बाराव्या योजनेच्या संदर्भात पुढील कोणती विधाने बरोबर आहेत ?
(a) योजनेचा कालावधी 1 एप्रिल 2012 ते 31 मार्च 2017
(b) नियोजनाचे दोन मसुदे 9% विकास दर आणि 9.5 % विकास दर विचारात घेवून ठरविले आहेत.
(c) औद्योगिक विकासाचा दर 9.6 % आणि 10.9%
(d) शेती उत्पादनात वाढीचा दर 5.0% आणि 5.5%

FDI बाबत योग्य विधाने ओळखा.
(a) RBI च्या अहवालानुसार 2017-18 मध्ये भारताचा सर्वात मोठा FDI स्रोत मॉरिशस हा देश ठरता आहे.
(b) भारताचा सर्वाधिक FDI स्रोत पहिले तीन देश मॉरिशस, सिंगापूर, जपान

पिकांच्या सुयोग्य वाढीसाठी खतांचे योग्य प्रमाण असावे.

खालील विधाने विचारात घ्या.
(a) 2001-02 मध्ये तघुउद्योगांची तिसरी गणना करण्यात आली.
(b) या गणनेनुसार भारतात लघुउद्योगांची संख्या 105.02 लाख इतकी आहे.
(c) या गणनेनुसार नोंदणीकृत तघुउद्योगांची संख्या एकूण संस्थेच्या 87% आहे.
वरीलपैकी कोणते/ती विधान/ने असत्य आहेत ?

लहान शेतकरी विकास संस्था (SFDA-Small Farmers Development Agency) ची स्थापना कधी करण्यात आली ?

खालील विधाने विचारात घ्या.
(a) 2006-07 मध्ये केंद्रीय करांचा राज्यांच्या कर उत्पन्नातील वाटा 31 % होता.
(b) राज्यांच्या महसुलामध्ये कंपनी कराचे योगदान सर्वाधिक आहे.
वरीलपैकी कोणते/ती विधान/ने बरोबर आहे/त ?

a)भारत सरकारने ऑगस्ट 1949 मध्ये राष्ट्रीय उत्पन्न समितीची स्थापना केली.
(b) ऑगस्ट 1953 मध्ये राष्ट्रीय उत्पन्न आपला सादर केला.
वरील दोन विधानांपैकी कोणते विधान अचूक नाही

(a) भारताच्या सार्वजनिक कर्जात सार्वजनिक मर्यादीत कंपन्यांचे कर्जाचा समावेश होतो.
(b) भारताच्या सार्वजनिक कर्जात स्थानिक संस्थांच्या कर्जाचा समावेश होत नाही.
वरीलपैकी असत्य विधान कोणते नाही ?

खालीलपैकी कोणते विधान विध्य प्रणालीता लागू पडत नाही ?

खाली दिलेले कोणते भूरूप हे हिमनदीच्या अपक्षरण कार्यामुळे निर्माण होते ?
(a) हिमगव्हर
(b) गिरीशृंग
(c) यु आकाराची दरी
(d) लोबती दरी

योग्य जोड्या लावा.
अ गट ब गट
a) आंबा (i) हरीसात
b) केळी (ii) सिंधु
c) नारळ (iii) प्रताप
d) संत्रा (iv) सातगुड

खालील धोरण/कायदे त्याच्या जाहिर वर्षानुसार कालानुक्रमे लावा
(a) भारतीय वन अधिनियम संमत
(b) पहिले राष्ट्रीय वन धोरण जाहिर
(c) केंद्रिय वन्यजीव अधिनियम संमत
(d) पर्यावरण संरक्षण अधिनियम समत

कृष्णा नदी खोऱ्याने भारतातील किती क्षेत्र व्यापते आहे ?

वान्याने होणारी धूप मुख्यतः खालीलपैकी कोणत्या प्रदेशात घडून येते ?

खालील योग्य जोड्या जुळवा.
शिखर पर्वतरांग
a) माऊंट एव्हरेस्ट (i) नेपाळ हिमालय
b) के-2 (ii) काश्मिर हिमालय
c) अनाईमुडी (iii) अल्लामलाई
d) नंदादेवी (iv) कुमाऊं हिमालय

द्विपकल्पीय पठारी प्रदेशातील पूर्ववाहिनी नद्यांचे उत्तरेकडून दक्षिणेकडे योग्य क्रम कोणता आहे?

भारतीय बेटांसंदर्भात खातील विधाने तक्षात घेवून योग्य विधाने निवडा.
(a) भारतात बंगालच्या उपसागरात लक्षद्विप बेट समूह आहे.
(b) अरबी समुद्रात अंदमान-निकोबार बेट समूह आहे.

भारतामध्ये सर्वसाधारणपणे खालीलपैकी किती पावसाचे प्रमाण असलेल्या प्रदेशामध्ये कोरडवाहू शेती केली जाते ?

महाराष्ट्रातील एकमेव सागरी राष्ट्रीय उद्यान येथे आहे ?

खालीलपैकी कोणते विधान असत्य नाही ? (लोकसंख्या 2011)
(a) औरंगाबाद प्रशासकिय विभागाचा विचार केला असता 2011 नूसार सर्वात कमी घनता चीड जिल्ह्याची आहे.
b) अमरावती प्रशासकिय विभागाचा विचार केला असता 2011 नूसार सर्वाधिक घनता अकोला जिल्ह्याची आहे. पर्यायी उत्तरे :

खालीलपैकी तालुक्यांच्या संख्यांचा विचार करता विसंगत जिल्ह्याचा पर्याय ओळखा.